See йыр on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Башкирский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Песни/ba",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/ba",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"forms": [
{
"form": "йыр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙар",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙың",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙың",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "йырға",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарға",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙы",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙа",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙа",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырым",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырыбыҙ",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йырың",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырығыҙ",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "йыр-моң"
}
],
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырсы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йыраусы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "йырлау"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
6,
10
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
19,
24
]
],
"text": "Бишек йыры",
"translation": "колыбельная (букв. песня колыбели)."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
73,
81
],
[
87,
95
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
113,
118
]
],
"text": "Ауылдан ауылға, йәйләүҙән йәйләүгә йөрөп, Мөхәмәтша ағай бихисап башҡорт йырҙарын, ҡобайырҙарын, риүәтәттәрен, таҡмаҡтарын яҙып алған.",
"translation": "Ездя из аула в аул, с кочевья на кочевья, Мухаметша-агай (Бурангулов) записал бесчисленное количество башкирских песен, кубаиров, легенд и частушек."
},
{
"author": "Российское Библейское Общество, ИПБ",
"bold_text_offsets": [
[
9,
12
],
[
13,
16
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
13,
18
]
],
"date": "2023",
"ref": "Российское Библейское Общество, ИПБ, «Изге Яҙма», Апокалипсис 5:9, 2023 г. [ИПБ]",
"source": "ИПБ",
"text": "Улар яңы йыр йырланы: – Һин төргәк китапты алырға, уның мисәттәрен ҡуптарырға лайыҡлыһың. Сөнки Һин ҡорбан итеп салындың, Үҙеңдең ҡаның менән һәр ҡәбиләнән, халыҡтан, милләттән, төрлө телдәрҙә һөйләшеүселәрҙән кешеләрҙе Алла өсөн йолоп алдың.",
"title": "Изге Яҙма",
"translation": "И поют новую песнь, говоря: достоин Ты взять книгу и снять с нее печати, ибо Ты был заклан, и Кровию Своею искупил нас Богу из всякого колена и языка, и народа, и племени,"
}
],
"glosses": [
"песня"
],
"id": "ru-йыр-ba-noun-RBJfDHIU"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Башкирские прилагательные",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"песенный"
],
"id": "ru-йыр-ba-noun-mTRXaBK-",
"tags": [
"adjective"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ba-йыр.oga",
"ipa": "jɯ̞r",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b9/Ba-йыр.oga/Ba-йыр.oga.mp3",
"oga_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ba-йыр.oga"
}
],
"synonyms": [
{
"raw_tags": [
"частичн."
],
"sense_index": 1,
"word": "моң"
},
{
"raw_tags": [
"частичн."
],
"sense_index": 1,
"word": "көй"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Караимские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Караимский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Омонимы/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Песни/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Статьи с 2 омонимами/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Караимский",
"lang_code": "kdr",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырцы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырчы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырджы"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"песня"
],
"id": "ru-йыр-kdr-noun-RBJfDHIU"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Караимские глаголы",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Караимский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нет сведений о составе слова",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Нужна этимология",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Омонимы/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Статьи с 2 омонимами/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Требуется категоризация/kdr",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Караимский",
"lang_code": "kdr",
"pos": "verb",
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "йырдылар кёзьляринь",
"translation": "они вытаращили глаза"
}
],
"glosses": [
"вытаращивать (глаза)"
],
"id": "ru-йыр-kdr-verb-7zYZ-NLZ"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Крымчакские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Крымчакский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Песни/jct",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/jct",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Крымчакский",
"lang_code": "jct",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"песня"
],
"id": "ru-йыр-jct-noun-RBJfDHIU"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Кумыкские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Кумыкский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Песни/kum",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/kum",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"forms": [
{
"form": "йыр",
"raw_tags": [
"Осн."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырлар",
"raw_tags": [
"Осн."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырны",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "йырланы",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "йыргъа",
"raw_tags": [
"Н."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырлагъа",
"raw_tags": [
"Н."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырны",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырланы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырда",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырларда",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырдан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырлардан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырым",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырыбыз",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йырынг",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырыгъыз",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Институт Перевода Библии",
"bold_text_offsets": [
[
14,
17
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
13,
18
]
],
"date": "2007",
"ref": "Институт Перевода Библии, «Сыйлы Китап», Апокалипсис 5:9, 2007 г. [ИПБ]",
"source": "ИПБ",
"text": "Олар янгы бир йыр булан булай айтдылар: – Китапны алып, ону мюгьюрлерин тайдырмагъа лайыкълы Сенсендир. Неге тюгюл де, Сен оьлтюрюлдюнг ва Оьз къанынг булан Ал лагь учун гьар халкъны, гьар къавумну, гьар тилде сёйлейгенлени ва гьар миллетни адамларын къутгъардынг.",
"title": "Сыйлы Китап",
"translation": "И поют новую песнь, говоря: достоин Ты взять книгу и снять с нее печати, ибо Ты был заклан, и Кровию Своею искупил нас Богу из всякого колена и языка, и народа, и племени,"
}
],
"glosses": [
"песня, песнь"
],
"id": "ru-йыр-kum-noun-pcjzGEih"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ногайские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Ногайский язык",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Песни/nog",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/nog",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Ногайский",
"lang_code": "nog",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Институт Перевода Библии",
"bold_text_offsets": [
[
86,
89
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
82,
87
]
],
"date": "2011",
"ref": "Институт Перевода Библии, «Инжил», Евангелие от Луки 15:25, 2011 г. [ИПБ]",
"source": "ИПБ",
"text": "Сол заманда онынъ уьйкен улы кырда болган эди; ол кайтып, уьйге ете баслаганда, уьйде йыр анъларын эм биюв тавысларын эситти.",
"title": "Инжил",
"translation": "Старший же сын его был на поле; и, возвращаясь, когда приблизился к дому, услышал пение и ликование;"
}
],
"glosses": [
"песня, пение"
],
"id": "ru-йыр-nog-noun-RJE3BgiY"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/6",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Голова/udm",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Морфология растений/udm",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Слова из 3 букв/udm",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Социальные роли/udm",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Удмуртские существительные",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Удмуртский язык",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Происходит от прафинно-перм. *jure.",
"forms": [
{
"form": "йыр",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"nominative"
]
},
{
"form": "йыръёс",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"nominative"
]
},
{
"form": "йырлэн",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"genitive"
]
},
{
"form": "йыръёслэн",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"genitive"
]
},
{
"form": "йырлы",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"dative"
]
},
{
"form": "йыръёслы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"dative"
]
},
{
"form": "йырез",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"accusative"
]
},
{
"form": "йыръёсыз (йыръёсты)",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"accusative"
]
},
{
"form": "йырен",
"raw_tags": [
"Твор.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсын",
"raw_tags": [
"Твор.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "йырлэсь",
"raw_tags": [
"Разд.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёслэсь",
"raw_tags": [
"Разд.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "йыртэк",
"raw_tags": [
"Лиш.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёстэк",
"raw_tags": [
"Лиш.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "йыръя",
"raw_tags": [
"Соотв.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсъя",
"raw_tags": [
"Соотв.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "Мест.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырын",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсын",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Вход.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йыре",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсы",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Исх.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырысь",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсысь",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Отд.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырысен",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсысен",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Пер.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йыретӥ",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсэтӥ (йыръёстӥ)",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Напр.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырлань",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёслань",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Пред.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырозь",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсозь",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "йыры",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йырмы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йырыд",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йырды",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йырыз",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"third-person"
]
},
{
"form": "йырзы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"third-person"
]
},
{
"form": "йыръёсы",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йыръёсмы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йыръёсыд",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йыръёсты",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йыръёсыз",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"third-person"
]
},
{
"form": "йыръёссы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"third-person"
]
}
],
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Удмуртский",
"lang_code": "udm",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Анатомические термины/udm",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"author": "Raamatunkäännösinstituutti",
"bold_text_offsets": [
[
74,
79
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
64,
70
]
],
"date": "2013",
"ref": "Raamatunkäännösinstituutti, «Библия», Евангелие от Марка 6:24, 2013 г.",
"text": "Со ныл потыса анаезлэсь юаз: «Мар куроно?» Соиз шуиз: «Иоанн Пылатӥсьлэсь йырзэ».",
"title": "Библия",
"translation": "Она вышла и спросила у матери своей: чего просить? Та отвечала: головы Иоанна Крестителя."
}
],
"glosses": [
"голова (головной)"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-vmsh6f4m",
"topics": [
"medicine"
]
},
{
"glosses": [
"голова (единица счёта скота)"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-QLmiER9j"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ботанические термины/udm",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"головка (утолщение на конце стебля)"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-wW62CKNR",
"topics": [
"botany"
]
},
{
"glosses": [
"головка, шляпка (утолщённая оконечность чего-либо)"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-jDixvue9"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ботанические термины/udm",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"кочан; вилок"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-MoVYV4DF",
"topics": [
"botany"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Ботанические термины/udm",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"колос"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-5hB-mYdD",
"topics": [
"botany"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Выражения с переносным значением/udm",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"glosses": [
"главарь, атаман; глава, председатель; хозяин (главный, старший)"
],
"id": "ru-йыр-udm-noun-RBG9VyR8",
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Башкирские существительные",
"Башкирский язык",
"Песни/ba",
"Слова из 3 букв/ba"
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"forms": [
{
"form": "йыр",
"tags": [
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙар",
"tags": [
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙың",
"tags": [
"possessive",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙың",
"tags": [
"possessive",
"plural"
]
},
{
"form": "йырға",
"tags": [
"dative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарға",
"tags": [
"dative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙы",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙа",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙа",
"raw_tags": [
"местно-временной падеж"
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырҙан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырҙарҙан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырым",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырыбыҙ",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йырың",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырығыҙ",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hypernyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "йыр-моң"
}
],
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Башкирский",
"lang_code": "ba",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырсы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йыраусы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"глаголы"
],
"word": "йырлау"
}
],
"senses": [
{
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
6,
10
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
19,
24
]
],
"text": "Бишек йыры",
"translation": "колыбельная (букв. песня колыбели)."
},
{
"bold_text_offsets": [
[
73,
81
],
[
87,
95
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
113,
118
]
],
"text": "Ауылдан ауылға, йәйләүҙән йәйләүгә йөрөп, Мөхәмәтша ағай бихисап башҡорт йырҙарын, ҡобайырҙарын, риүәтәттәрен, таҡмаҡтарын яҙып алған.",
"translation": "Ездя из аула в аул, с кочевья на кочевья, Мухаметша-агай (Бурангулов) записал бесчисленное количество башкирских песен, кубаиров, легенд и частушек."
},
{
"author": "Российское Библейское Общество, ИПБ",
"bold_text_offsets": [
[
9,
12
],
[
13,
16
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
13,
18
]
],
"date": "2023",
"ref": "Российское Библейское Общество, ИПБ, «Изге Яҙма», Апокалипсис 5:9, 2023 г. [ИПБ]",
"source": "ИПБ",
"text": "Улар яңы йыр йырланы: – Һин төргәк китапты алырға, уның мисәттәрен ҡуптарырға лайыҡлыһың. Сөнки Һин ҡорбан итеп салындың, Үҙеңдең ҡаның менән һәр ҡәбиләнән, халыҡтан, милләттән, төрлө телдәрҙә һөйләшеүселәрҙән кешеләрҙе Алла өсөн йолоп алдың.",
"title": "Изге Яҙма",
"translation": "И поют новую песнь, говоря: достоин Ты взять книгу и снять с нее печати, ибо Ты был заклан, и Кровию Своею искупил нас Богу из всякого колена и языка, и народа, и племени,"
}
],
"glosses": [
"песня"
]
},
{
"categories": [
"Башкирские прилагательные"
],
"glosses": [
"песенный"
],
"tags": [
"adjective"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "Ba-йыр.oga",
"ipa": "jɯ̞r",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b9/Ba-йыр.oga/Ba-йыр.oga.mp3",
"oga_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/Ba-йыр.oga"
}
],
"synonyms": [
{
"raw_tags": [
"частичн."
],
"sense_index": 1,
"word": "моң"
},
{
"raw_tags": [
"частичн."
],
"sense_index": 1,
"word": "көй"
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Караимские существительные",
"Караимский язык",
"Омонимы/kdr",
"Песни/kdr",
"Слова из 3 букв/kdr",
"Статьи с 2 омонимами/kdr"
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Караимский",
"lang_code": "kdr",
"pos": "noun",
"related": [
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырцы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырчы"
},
{
"raw_tags": [
"Ближайшее родство",
"существительные"
],
"word": "йырджы"
}
],
"senses": [
{
"glosses": [
"песня"
]
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Караимские глаголы",
"Караимский язык",
"Нет сведений о составе слова",
"Нужна этимология",
"Омонимы/kdr",
"Слова из 3 букв/kdr",
"Статьи с 2 омонимами/kdr",
"Требуется категоризация/kdr"
],
"etymology_text": "Происходит от ??",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Караимский",
"lang_code": "kdr",
"pos": "verb",
"senses": [
{
"examples": [
{
"text": "йырдылар кёзьляринь",
"translation": "они вытаращили глаза"
}
],
"glosses": [
"вытаращивать (глаза)"
]
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Крымчакские существительные",
"Крымчакский язык",
"Песни/jct",
"Слова из 3 букв/jct"
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Крымчакский",
"lang_code": "jct",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"glosses": [
"песня"
]
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Кумыкские существительные",
"Кумыкский язык",
"Песни/kum",
"Слова из 3 букв/kum"
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"forms": [
{
"form": "йыр",
"raw_tags": [
"Осн."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырлар",
"raw_tags": [
"Осн."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырны",
"tags": [
"genitive",
"singular"
]
},
{
"form": "йырланы",
"tags": [
"genitive",
"plural"
]
},
{
"form": "йыргъа",
"raw_tags": [
"Н."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырлагъа",
"raw_tags": [
"Н."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырны",
"tags": [
"accusative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырланы",
"tags": [
"accusative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырда",
"tags": [
"locative",
"singular"
]
},
{
"form": "йырларда",
"tags": [
"locative",
"plural"
]
},
{
"form": "йырдан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"singular"
]
},
{
"form": "йырлардан",
"raw_tags": [
"Исх."
],
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "йырым",
"tags": [
"first-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырыбыз",
"tags": [
"first-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йырынг",
"tags": [
"second-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йырыгъыз",
"tags": [
"second-person",
"plural"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"singular"
]
},
{
"form": "йыры",
"tags": [
"third-person",
"plural"
]
}
],
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Кумыкский",
"lang_code": "kum",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Институт Перевода Библии",
"bold_text_offsets": [
[
14,
17
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
13,
18
]
],
"date": "2007",
"ref": "Институт Перевода Библии, «Сыйлы Китап», Апокалипсис 5:9, 2007 г. [ИПБ]",
"source": "ИПБ",
"text": "Олар янгы бир йыр булан булай айтдылар: – Китапны алып, ону мюгьюрлерин тайдырмагъа лайыкълы Сенсендир. Неге тюгюл де, Сен оьлтюрюлдюнг ва Оьз къанынг булан Ал лагь учун гьар халкъны, гьар къавумну, гьар тилде сёйлейгенлени ва гьар миллетни адамларын къутгъардынг.",
"title": "Сыйлы Китап",
"translation": "И поют новую песнь, говоря: достоин Ты взять книгу и снять с нее печати, ибо Ты был заклан, и Кровию Своею искупил нас Богу из всякого колена и языка, и народа, и племени,"
}
],
"glosses": [
"песня, песнь"
]
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Ногайские существительные",
"Ногайский язык",
"Песни/nog",
"Слова из 3 букв/nog"
],
"etymology_text": "Происходит от пратюркск. *jɨr «песня», от которой в числе прочего произошли: др.-тюрк. ır, yır, баш., кумыкск. йыр, тувинск., хакаск., кирг. ыр, якут. ырыа, крымск.-тат. yır, турецк. yır и др.",
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Ногайский",
"lang_code": "nog",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"examples": [
{
"author": "Институт Перевода Библии",
"bold_text_offsets": [
[
86,
89
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
82,
87
]
],
"date": "2011",
"ref": "Институт Перевода Библии, «Инжил», Евангелие от Луки 15:25, 2011 г. [ИПБ]",
"source": "ИПБ",
"text": "Сол заманда онынъ уьйкен улы кырда болган эди; ол кайтып, уьйге ете баслаганда, уьйде йыр анъларын эм биюв тавысларын эситти.",
"title": "Инжил",
"translation": "Старший же сын его был на поле; и, возвращаясь, когда приблизился к дому, услышал пение и ликование;"
}
],
"glosses": [
"песня, пение"
]
}
],
"word": "йыр"
}
{
"categories": [
"Викисловарь:Статьи с межъязыковой омонимией/6",
"Голова/udm",
"Морфология растений/udm",
"Слова из 3 букв/udm",
"Социальные роли/udm",
"Удмуртские существительные",
"Удмуртский язык"
],
"etymology_text": "Происходит от прафинно-перм. *jure.",
"forms": [
{
"form": "йыр",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"nominative"
]
},
{
"form": "йыръёс",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"nominative"
]
},
{
"form": "йырлэн",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"genitive"
]
},
{
"form": "йыръёслэн",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"genitive"
]
},
{
"form": "йырлы",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"dative"
]
},
{
"form": "йыръёслы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"dative"
]
},
{
"form": "йырез",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"accusative"
]
},
{
"form": "йыръёсыз (йыръёсты)",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"accusative"
]
},
{
"form": "йырен",
"raw_tags": [
"Твор.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсын",
"raw_tags": [
"Твор.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "йырлэсь",
"raw_tags": [
"Разд.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёслэсь",
"raw_tags": [
"Разд.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "йыртэк",
"raw_tags": [
"Лиш.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёстэк",
"raw_tags": [
"Лиш.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "йыръя",
"raw_tags": [
"Соотв.",
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсъя",
"raw_tags": [
"Соотв.",
"Падеж"
]
},
{
"form": "Мест.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырын",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсын",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Вход.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йыре",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсы",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Исх.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырысь",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсысь",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Отд.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырысен",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсысен",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Пер.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йыретӥ",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсэтӥ (йыръёстӥ)",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Напр.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырлань",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёслань",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "Пред.",
"raw_tags": [
"Склонение и притяжательность"
]
},
{
"form": "йырозь",
"raw_tags": [
"Склонение"
]
},
{
"form": "йыръёсозь",
"raw_tags": [
"Падеж"
]
},
{
"form": "йыры",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йырмы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йырыд",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йырды",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йырыз",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"third-person"
]
},
{
"form": "йырзы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"third-person"
]
},
{
"form": "йыръёсы",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йыръёсмы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"first-person"
]
},
{
"form": "йыръёсыд",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йыръёсты",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"second-person"
]
},
{
"form": "йыръёсыз",
"raw_tags": [
"Склонение"
],
"tags": [
"third-person"
]
},
{
"form": "йыръёссы",
"raw_tags": [
"Падеж"
],
"tags": [
"third-person"
]
}
],
"hyphenation": "йыр",
"lang": "Удмуртский",
"lang_code": "udm",
"pos": "noun",
"senses": [
{
"categories": [
"Анатомические термины/udm"
],
"examples": [
{
"author": "Raamatunkäännösinstituutti",
"bold_text_offsets": [
[
74,
79
]
],
"bold_translation_offsets": [
[
64,
70
]
],
"date": "2013",
"ref": "Raamatunkäännösinstituutti, «Библия», Евангелие от Марка 6:24, 2013 г.",
"text": "Со ныл потыса анаезлэсь юаз: «Мар куроно?» Соиз шуиз: «Иоанн Пылатӥсьлэсь йырзэ».",
"title": "Библия",
"translation": "Она вышла и спросила у матери своей: чего просить? Та отвечала: головы Иоанна Крестителя."
}
],
"glosses": [
"голова (головной)"
],
"topics": [
"medicine"
]
},
{
"glosses": [
"голова (единица счёта скота)"
]
},
{
"categories": [
"Ботанические термины/udm"
],
"glosses": [
"головка (утолщение на конце стебля)"
],
"topics": [
"botany"
]
},
{
"glosses": [
"головка, шляпка (утолщённая оконечность чего-либо)"
]
},
{
"categories": [
"Ботанические термины/udm"
],
"glosses": [
"кочан; вилок"
],
"topics": [
"botany"
]
},
{
"categories": [
"Ботанические термины/udm"
],
"glosses": [
"колос"
],
"topics": [
"botany"
]
},
{
"categories": [
"Выражения с переносным значением/udm"
],
"glosses": [
"главарь, атаман; глава, председатель; хозяин (главный, старший)"
],
"tags": [
"figuratively"
]
}
],
"word": "йыр"
}
Download raw JSONL data for йыр meaning in All languages combined (17.1kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-06-18 from the ruwiktionary dump dated 2025-06-01 using wiktextract (074e7de and f1c2b61). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.